Dit artikel duikt in de geschiedenis en veelzijdigheid van de schaar, een alledaags voorwerp met een rijke achtergrond.
Oorsprong en ontwikkeling
De schaar kent een lange geschiedenis, met de vroegste vondsten in Mesopotamië (3000-4000 jaar geleden) en Egypte (rond 1500 v.Chr.). De Romeinen gebruikten al veerscharen van brons of smeedijzer, die tot in de 16e eeuw in Europa gangbaar bleven. De moderne schaar, met een scharnierpunt, ontstond in de Middeleeuwen. Het Britse bedrijf William Whiteley & Sons startte in 1760 als eerste met de industriële productie en produceert tot op de dag van vandaag nog steeds scharen.
Productiecentra
Historische centra voor scharen- en messenproductie zijn Thiers in Frankrijk en Solingen in Duitsland. De naam “Made in Solingen” is beschermd, wat garandeert dat producten bijna volledig in Solingen zijn vervaardigd. Tegenwoordig vindt het grootste deel van de wereldwijde scharenproductie plaats in China, met de provincie Guangdong als belangrijke regio.
Wat is een schaar en soorten scharen
Een schaar is een handbediend knipgereedschap, bestaande uit twee messen die langs elkaar schuiven. Ze worden gebruikt voor het knippen van diverse materialen zoals papier, textiel en folie. Er bestaan talloze soorten scharen, van huishoudscharen en papierscharen (ook kindvriendelijke botte versies en kartelscharen) tot gespecialiseerde varianten zoals nagelscharen, kappersscharen, snoei- en heggenscharen, en zelfs betonscharen. Er zijn zowel rechts- als linkshandige scharen, en innovatieve ontwerpen zoals de universele schaar van Leitz voor zowel links- als rechtshandig gebruik.
Een Nederlandse ondernemer redt Engelse scharenfabriek
Het artikel belicht het verhaal van Paul Jacobs, een Nederlander die in 2016 de ambachtelijke scharenfabriek Ernest Wright & Son in het Engelse Sheffield overnam. Deze fabriek, waar ooit meer dan honderd scharenfabrieken waren, was de laatste in zijn soort in Sheffield. Ondanks tegenslagen, waaronder ziekte en het overlijden van de eigenaar, wist Jacobs met de hulp van de twee Master Putters (schaarmakers) Cliff en Eric de fabriek te redden en de productie voort te zetten.
Nederlandse scharenproductie
Ook in Nederland was er een scharenfabriek: de familie Hammesfahr vestigde zich in 1950 in Oost-Nederland. Vandaag de dag is Hammesfahr Holland gespecialiseerd in scharen en accessoires voor persoonlijke verzorging, met wortels in het Duitse Solingen.
De schaar als moordwapen en culturele betekenis
Helaas wordt de schaar soms ook in verband gebracht met misdaad, zoals blijkt uit de Baantjer-boeken en krantenkoppen waarin de schaar als moordwapen figureert.
Tot slot heeft de schaar ook zijn weg gevonden naar familienamen (o.a. Van der Schaar, Schaars) en zelfs een iconische voetbalbeweging is ernaar vernoemd. Het woord “schaar” kent zestien verschillende betekenissen, wat de veelzijdigheid van dit dagelijkse voorwerp onderstreept.